VLAM: regendanser tijdens de Moesson
VLAM (Vlaams Centrum voor Agro & Visserijmarketing) incasseerde de afgelopen dagen hevige kritiek in De Standaard over zijn promotieactiviteiten van melk en vlees.1 Dit naar aanleiding van een onlangs gepubliceerde Zweedse studie die melk drinken met verschillende gezondheidsproblemen associeert. VLAM wordt ervan beticht commerciële interesses boven wetenschappelijke correctheid te plaatsen en hiermee de volksgezondheid te schaden.
Op zijn website reageert VLAM op dit commentaar. De organisatie beweert volgens de adviezen van de Hoge Gezondheidsraad te handelen en wijst erop dat niet één enkele studie doorslaggevend is in een complexe materie. Over de maatschappelijke rol merkt het op: “Want VLAM is dan wel een marketingorganisatie … maar wij werken wel binnen een maatschappelijke context”. Ook als de missie het promoten van producten is blijven alle activiteiten “binnen de contouren van een gezond en evenwichtig voedingspatroon”.2
Dat is goed gezegd, maar het is door handelingen dat men kleur bekent. Gelukkig hoeven we niet ver te zoeken. De Belgian Meat Office, een VLAM initiatief, hield op 16 oktober een debat met de veelzeggende titel “Hoe houden we vlees op het menu?”.3 Nu is het welbekend dat de gemiddelde Belg, en Europeaan, teveel eiwitten en vetten binnenkrijgt uit dierlijke producten en dat overmatig vleesgebruik geassocieerd wordt met obesitas, hart- en vaatziekten en verschillende kankers. Maar dit is blijkbaar niet zo gewichtig. Wat échte zorgen baart is de voorzichtige daling in vleesconsumptie die zich momenteel in België en Europa voltrekt. Een mooi staaltje maatschappelijke verantwoordelijkheid.
|
Wie probeert VLAM om de tuin te leiden als het zich voordoet ‘gebalanceerd’ te zijn? De consument natuurlijk, en op meerdere vlakken. Na zovele publicaties is het een schande om te moeten herhalen dat vlees ‘Van bij ons’ deels uit grondstoffen bestaat die van de andere kant van de wereld naar ons toe worden gesleept. Soja uit Zuid Amerika die ecologische en sociale ravage aanricht is iconisch, maar ook maïs en andere granen uit de Amerika’s zijn geliefd. |
“Hoe je het ook wendt of keert – als marketing de missie is, ben je geketend. |
Het Franse concept ‘terroir’ wordt steeds meer toegepast om aan te duiden hoe het samenspel tussen geografie, geologie, klimaat, genetische variëteit en cultuur een stempel drukken op de smaak en kwaliteit van landbouwproducten. Dit is precies waar het Van bij ons imago naar refereert. Maar heeft deze Arcadische beeldvorming ook maar iets te maken met de realiteit? Neem nu een gemiddeld varken. Het zal me een worst wezen wáár deze in een afgesloten stal volgens gestandardiseerde productiemethoden wordt grootgebracht. Dit kan Vlaanderen, maar net zo goed Nederland, Denemarken, Spanje of Bretagne zijn. Het zal tóch nooit de Vlaamse bodem proeven.
VLAM is als een regendanser tijdens de moesson: het smeert ons water aan terwijl we verzuipen. En dit met publieke middelen. Eén ding moet duidelijk zijn, zolang boeren om het even waar hun producten moeten slijten om investeringen af te lossen zal VLAM de marketing verzorgen, ongeacht de wijdere maatschappelijke gevolgen. Zo is de huidige missie. Hoog tijd voor een serieus debat over ten eerste –aanwending van overheidsgelden en ten tweede – wettelijke aansprakelijkheid voor gebruik van misleidende informatie voor commerciële doelen.
Nikolai Pushkarev
__________________
1 Karel Verhoeven, Gezondheid wint van de agro-industrie, 29/10/2014, De Standaard
Maxie Eckert, Voedingsdriehoek onder vuur. Melk kan uw gezondheid schaden 29/10/2014, De Standaard
Dieter de Cleene, Wetenschap misbruikt als marketingmachine, 31/10/2014, De Standaard