Landbouw in vrije val

De nieuwe Wervel-campagne ‘BoerZKTloon’ nam dit voorjaar een knallende start. Met BoerZKTloon gaat Wervel een stap verder dan “Denk Globaal Eet Lokaal”: we zoeken boeren en consumenten met L.E.F. Naast Lokaal en Eco, kan landbouw ook Fair zijn. En met ‘fair’ bedoelen we dan dat boerin of boer ervan verzekerd zijn dat de productiekosten gedekt worden door de prijs. In tegenstelling tot wat de dag van vandaag in de praktijk geldt, is een eerlijk inkomen ook onderdeel van die productiekosten. Daarom luidt Wervel de klok: boer ZKT loon! Er zijn intussen genoeg voorbeelden die aantonen dat landbouwers in Vlaanderen even goed volgens de fairtradeprincipes kunnen werken als hun collega’s in het Zuiden. En een eerlijk inkomen halen.

Sommigen leggen de bal bij de overheid, anderen bij de landbouwsyndicaten. Die spelen de hete aardappel dan weer door naar de retail en de wereldmarkt. Maar er zijn ook boerinnen en boeren en consumenten die het heft zelf in handen nemen en innovatieve samenwerkingsverbanden uitwerkten op lokale schaal.

Wat zal de nieuwe regering brengen voor de boer? Het is niet zo moeilijk in te schatten in welke richting de bankvijs zal draaien. Op één partij na, kiezen alle Vlaamse europarlementariërs voor de TTIP-onderhandelingen (Transatlantic Trade and Investment Partnership): minder handelsbarrières tussen de VS en Europa, op maat van de multinationals. Landbouwproducten uit de VS die aan minder strenge normen moeten voldoen, zullen de markt hier nog meer overspoelen. Vrije markt durft men dat te noemen. Dat zou arbeidsplaatsen creëren en ieder van ons 500 euro extra inkomen opleveren volgens sommige politici. Heeft vrijhandel zoals we die de laatste decennia kennen, meer jobs en welvaart gebracht? Voor enkelen duidelijk wel. Voor de primaire sector absoluut niet.

Het is duidelijk dat het vijf voor twaalf is. Het huidige landbouwmodel is in vrije val. Piet Vanthemsche gebruikt het beeld van een grote tanker als hij spreekt over de wendbaarheid van de landbouwsector. De Titanic zou een beter beeld zijn. Volgens de huidige tendens zijn er binnen iets meer dan 10 jaar geen landbouwbedrijven meer over.

Het huidige landbouwmodel steunt op schaalvergroting, specialisatie en dure inputs. Naast zware leningen zijn subsidies noodzakelijk om dit model op de sporen te houden. Maar stilaan worden ook de Europese landbouwsubsidies afgebouwd. 80% van de steun ging naar één vijfde van de bedrijven in Europa. Dit zijn de grootste bedrijven die de prijzen sterk onder druk zetten. Zal de markt zonder deze subsidies effectief meer die ideale vrije markt benaderen? Of worden we overspoeld door gesubsidieerde landbouwproducten van over de oceaan? Zijn onze boeren daar klaar voor? Hebben zij het LEF om voor een ander landbouwmodel te kiezen en de parachute open te trekken?

Tijd dat de landbouwsyndicaten resoluut kiezen voor eerlijke handel! Het ABS reageerde alvast positief op onze campagne BoerZKTloon.

De redactie